De Duitse bezetting van Eindhoven

1940 -1944

De Duitse bezetting van Eindhoven

Op vrijdag 10 mei 1940 vallen de Duitsers Nederland binnen. Om precies 3.55 uur steken Duitse troepen de grens over zonder waarschuwing of oorlogsverklaring vooraf. Zaterdag 11 mei vertrekt een deel van de Philips top en aantal particulieren zoals familie Elias richting het westen. Veenl kunnen per boot ontkomen naar Engeland, de meeste Eindhovenaren niet.

Op zondag 12 mei 1940 verschijnen al de eerste Duitse verkenningstroepen in Eindhoven. Weerstand ondervinden de bezetters niet, ondanks dat pas op 14 mei de officiële Nederlandse overgave was, na het verwoestende bombardement van de Duitsers op Rotterdam. Lees dagboek Feik Fast over de eerste oorlogsdagen.

In Eindhoven worden half mei de eerste gebouwen bezet: de Constant Rebecquekazerne voor de Wehrmacht en de "Ortskommandantur" wordt gevestigd in Hotel: "Du Commerce". In Villapark worden direct ingenomen: het verlaten pand "Huize de Gooren" en later het leegstaande, voormalige Diaconessenhuis, Parklaan 81 als Ortskommandantur. Later zijn meer panden en privé huizen ingenomen. Bewoners van Eindhoven kregen ook Duitsers ingekwartierd.

Hieronder een overzicht van gebouwen en woningen die in Eindhoven die in de oorlogsjaren zijn gevorderd, voor korte of langere tijd. 


13 mei 1940 nemen Duitsers een aantal panden en hotels in.

Ortskommandantur ( I 638) Hotel du Commerce, Hauptmann Dr.A Mayer Landesschütze en Adjudant
Erbprince Rittmeister von Thurn und Taxis. Göbel quartiermeister beim Ortskommandant.(kwartiermeester bij de plaatselijke commandant.)

Oranje hotel,  Stationsplein 7, kamers in gebruik voor gewonde en zieke Duitse militairen.

Roomsch Katholieke Volksbond / Katholieke leven, Wal 30. Wordt gebruikt voor het opsluiten van Nederlandse krijgsgevangenen

In het eerste oorlogsjaar worden de meeste leegstaande huizen in het Witte Dorp (Tuindorp De Burgh) door de bezetter gevorderd om er manschappen van de Grüne Polizei te huisvesten, zo'n  2 bataljons, 500 man Schütz-polizei en paarden zijn dan ingekwartierd.  Veel van de nieuw gebouwde "Dudok" huizen staan dan nog leeg, omdat de huren zo'n veertig tot vijftig gulden per maand was, veel te duur voor de meeste mensen. De Schütz-polizei of Ordnungspolizei (Duits voor ordepolitie) is de gemeenschappelijke noemer voor lokale politie-eenheden die de dagelijkse politietaken uitvoeren. Door het gebruik van groene uniformen, stonden zij bij de Nederlanders ook bekend als Grüne Polizei.
Aantal gevorde woningen: 
Op het Burghplein aan de Petrus Dondersstraat wordt een gaarkeuken ingericht.
In de woonhuizen:  Petrus Dondersstraat 42 en  St. Odulphusstraat 6 zijn o.a.de keukens.
Burghstraat 3, bezet door Pionier-Erkundigingsstab Holland
2e Wilakkersstraat 5 Eindhoven, soldaat bewaakt dit huis.
Staf Oberinspector: Schieweck ( Burghplein 9 ) (Staf hoofdinspecteur)
St. Odastraat 22, Duitsers deporteren en vermoorden het Joodse gezin: Kurt Vogel en Gertrud Vogel-Loewenstein, hun dochtertje was in het ziekenhuis en kan onderduiken. De Duitsers nemen hierna de woning zelf in gebruik.  
Veel meer huizen zijn tijdelijk bezet in het Witte dorp.
De Grüne Polizei is in mei 1941 weer uit het Witte Dorp vertrokken. (Bron www.hetwittedorp.nl)


1940 mei, de Constant Rebecquekazerne, Oirschotsedijk 14B wordt geconfisqueerd door Wehrmacht. Er worden honderden Duitse militairen in deze kazerne gelegerd. De Duitsers breiden het keukengebouw uit met een nieuwe eetzaal voor manschappen, en bouwen vier legeringsgebouwen voor officieren met een officiersmess, even ten noordwesten van de kazerne.
Op enige afstand van de kazerne bevindt zich het ‘Duitse Dorp’ of de Duitse woningen, zo genoemd vanwege de huiselijke, boerderij-achtige stijl waarin ze gebouwd zijn. De legeringsgebouwen (‘M, N, O en Q’) en officiersmess (‘L’) die ze in feite zijn, worden tijdens de bezetting gebouwd door de Duitsers en moeten nadrukkelijk de suggestie wekken van kneuterige, onschuldige boerderijen om vanuit de lucht geen argwaan op te roepen bij de tegenstander.
In werkelijkheid was het een zwaar versterkt militair complex, bedoeld voor de legering van Duitse officieren. Vermomd als boerderijen en met muren van een halve meter dik en luiken van staal boden ze goede bescherming tegen bomscherven bij mogelijke luchtaanvallen en explosies. Een ander interessant en bovendien zeer gaaf gebouw dat in dezelfde context en stijl gebouwd is, is de uitbreiding van het keukengebouw, die gebruikt werd als extra eetzaal voor manschappen. Zowel de Duitse Woningen als de manschappenzaal zijn opgetrokken in zogenaamde ‘Heimatstil’. (bron www.crimsonweb.org)

1940  augustus: Woonhuis Tramstraat 2 door de Ortskommandantur in gebruik genomen.

Staf 42'ste Battalion: Major Walther (Dommelstraat ?)

Vorderingen van gebouwen en huizen na december 1940


In Eindhoven zijn dan ruim 2000 Duitse militairen gelegerd, naast diverse andere Duitse instanties.

Constant Rebecquekazerne
Constant Rebecquekazerne

1940 mei Constant Rebecquekazerne, Oirschotsedijk 14B werd geconfisqueerd door Wehrmacht. 

volksbond-eindhoven
Roomsch Katholieke Volksbond

Na een brand in 1936 verbouwd en hernoemt naar Katholieke leven. In de begin dagen van de oorlog werden hier krijgsgevangenen opgesloten
Katholiek Leven, Wal 30 Gebouw is in 1968 afgebroken.

Witte dorp
Burghplein 9 Eindhoven

Woonhuis door de Staf van Oberinspector: Schieweck, Burghplein 9 in beslag genomen. (Staf hoofdinspecteur) Nu een rijksmonument en gebouwd volgens de architectuur van Willem Dudok.

Vorderingen van gebouwen en huizen na december 1940

Postkantoor en NS-Station Eindhoven mei 1940 Duitsers marcheren langs gebouw van de Ortskommandantur
meer foto's op https://www.eindhovenfotos.nl/4/bezetting_eindhoven.html

 Elzentlaan 42
 Elzentlaan 42 

Elzentlaan 42, Rgt Kommandantur
In juli 1940 namen de Duitsers dit huis in beslag en het werd de woning van een legercommandant en administrateur.

Jonckbloetlaan 13

Staf Hauptmann Deunert in Dommelhuis, Jonckbloetlaan 13 en in Parkzicht en Dommelhuis, Stabshilferinnen en flugko mädel.
Meer over Dommelhuis 

Duitse piloten

In Hotel Victoria, Mathildelaan waren 77 Duitse "Fliegeroffizieren" ingekwartierd. 

Ortskommandantur ( juli 1940) Leutenant Ritter

Ortskommandantur Tramstraat 2 Eindhoven

Luftwaffe-officieren bezetten landgoed De Wielewaal.

Frits Philips villa gevorderd

In 1934 liet Frits Philips aan de Oirschotsedijk bij Eindhoven een luxueuze villa bouwen: landgoed De Wielewaal. Aan het begin van de bezetting werd het landhuis door de bezetter gevorderd. Tijdens de oorlogsjaren verbleven er onder meer Luftwaffe-officieren die op vliegveld Eindhoven waren gelegerd. Zo te zien kwamen zij er niets tekort.

Beeld en tekst: NIMH

Vorderingen van gebouwen en huizen na december 1940

In Eindhoven zijn ruim 2000 Duitse militairen gelegerd naast diverse andere instanties.

Wehrmacht

Dommelstraat ?, Hauptmann Mayer ( Regt.Lds.Sch.)

Ten Hagestraat 13, Krankenrivier (ziekenboeg) en Werkzimmer

St.Trudo patronaatsgebouw, Leutnant Wilber   
St. Trudo patronaat, Baukompanie en Flaktruppen (250 militairen)

Hauptmann Deunert ( Rgt.Inf.) 1000 militairen + 200 paarden ingekwartierd rond Aalsterweg,

Staf Hauptmann Deunert in Dommelhuis, Jonckbloetlaan 13
Parkzicht en Dommelhuis, Stabshilferinnen en flugko mädel.

Oberst von Bülow 27e Rgt.Inf. Fazantlaan 5 (is nu Fazantlaan 15)

Floralaan en Leenderweg troepen Rgt.347 Oberleutnant Gollnitz

Elzentlaan 42, Rgt Kommandantur 
Villa Elzentlaan 42 juli 1940 namen de Duitsers het huis in beslag en het werd de woning van een legercommandant en administrateur.

Bilderdijklaan 23, villa “Den Elzent”, “Wehrmachtkommandantur” In 1944 van Parklaan 81 naar villa “Den Elzent”

Wal 8 Wehrmachtsheim, Techmann stabskompanie

Parklaan 52, Staf Oberst Kegler (zie hieronder bij Villapark) 

Hotel du Commerce, Jagdgeschwader Richthoven en 54e J.G.

Hotel Victoria Mathildelaan 77 man Fliegeroffizieren.

Helmerslaan 9, in 1942 wordt het huis (eigendom van de joodse gezusters Koppens) door de Duitsers in beslag genomen en gebruikt als kantoor legervoertuigen

Zeelsterstraat 138 ( Willibrordusschool) Fliegerhorst gruppenverwaltung.

Bredalaan 134 en 136, Oberbauleitung

Huize wielewaal aan de Oirschotsedijk, en de chauffeurswoning. Luftgau K.D.O
Oirschotsedijk, Withuis, Hut Oom Tom, Het Heihuis en Gagelhof. Ingekwartierd.
(Frits Philips ging noodgedwongen op de Parklaan " de Laak" wonen, zijn vader was uitgeweken naar Engeland)

Halvemaanstraat, Flieger krankenrivier

Willemstraat 28, Registratuur der Fliegerhorst

Patronaat ( Acht) Flaktruppen

Strijpschestraat / Strijpsestraat 89   Flaktruppen

Willemstraat 97 Woonhuis met grote garage van de Luchtafweer  

School van de zusters ( Acht) 260 man Flaktruppen

Schaapsdijk ( Zeelst) 365e Res.Flakregiment

Woenselsestraat 333 Verplegungsamt  (in de voormalige  Natcheza Sigarenfabriek, afgebroken na de oorlog)

BBA garage ( Raifeisenstraat) HKP 558 en KTD

Frankrijkstraat 101 Hauptmann Jurgen ( KTD) + 30 man.

Tramstraat 12, Oberingenieur Tüpp

Vestdijk 14 daarna Dommelstraat 6, Deutsche Dienstpoststelle

Hotel de Kroon, Boschdijk 54. Verplegungsamt 40 man, kantoor/opslag Antonius patronaat,
Harmoniestraat 1.

St. Paulus patronaat, Heeresbäckerei

Hoogstraat 340, Sigaretten depot

Kruisstraat 53 (parochiehuis Sancta Maria), Nachshubkommando (aanvulling commando)

Wehrmachtsheims :
Tongelresestraat / Tongelreschestr. 286 ( Café Clement) Soldaten übernachtungsheim . (herberg)
1941 Apollohal Vestdijk 43 Wehrmachtsheim

Waffenwerkstatt aan de Tongelresestraat ?? 

Wal 8, Wehrmachtsheim (voorheen Luchtbeschermingsdiens en Luchtbesch, magazijn)

Wattstraat 4, Hauptmann Betté

Boschdijk 348, Heeresbäckerei

1942 april klooster Mariënhage Wehrmacht

Woonhuis Helmerslaan 9 Wehrmacht kantoor legervoertuigen

Villa Elzentlaan 42 juli 1940 namen de Duitsers het huis in beslag en het werd de woning van een legercommandant en administrateur.

Groot herenhuis Wal 31 Duitse legertandarts 

1940 Woonhuis Pluvierlaan 5 Woning Ortskommandant 

Woonhuis Lijsterlaan 1 Feldgendarmerie

Oct`42. Flakstaf vestigt zich aan de Goorstraat.

Nov `42. Hauptmann Bade verhuisd naar de Tramstraat waar de Wehrmachts kommandant Hauptmann Limberg woont.

De Stabsbatterie neemt zijn intrek in de Gasthuisstraat met Hauptmann Bunschuh.

Maart 1942 verplaatst het OKH van Parklaan 97 naar Hotel Royal aan het Stationsplein. De Feldgendarmerie voorheen gevestigd op de Lijsterlaan 1 trekt daarbij in. Major Klapp wordt de kommandant aldaar en Uffz Grosse wordt quartiermeister.

Het Oberkommando des Heeres (OKH) voerde het operationele bevel over de Duitse landmacht (Heer was de Duitse landmacht binnen de Wehrmacht ). Maart 1942 verplaatst het OKH van parklaan nr 97 naar Hotel Royal aan het Stationsplein. De Feldgendarmerie voorheen gevestigd op de Lijsterlaan 1 trekt daarbij in. Major Klapp wordt de commandant aldaar en Uffz Grosse wordt kwartiermeester.

In het begin van 1944 moet de Oberst Kommandantur in de buurt van het spoor (Parklaan 81) verplaatst worden in verband met het gevaar voor bombardementen. Voor de kommandantur betekent dit verplaatsing naar de Villa den Elzent, Bilderdijklaan 23, schuin tegenover van Abbe. Vanaf dit moment werd in plaats van de benaming Ortskommandantur de term wehrmachtskommandantur gebruikt.


Door Duitsers gebouwd in de oorlog:
Constant Rebecque Kazerne: "Toen het Duitse leger de kazerne in beslag nam in de Tweede Wereldoorlog werden er vier legeringsgebouwen en een officiersmess bij gebouwd in Heimatstil, een boerderij-achtige stijl".
Een politiepost werd gevestigd, en een keuken, eetzaal en kantine waren in een apart gelegen pand aan de Welschapsedijk gevestigd

In de eerste oorlogsjaren werden in de Noord Brabantlaan 92 t/m 146, negenentwintig officierswoningen gebouwd. Ze waren bestemd voor Duitse militairen die op Welschap waren gestationeerd. De woningen waren speciaal gebouwd met dikke muren, zogenaamde bunkerwoningen. De buitenmuren waren bijna een meter dik, tegen kogelregens en bom- en/of granaatscherven.
Op 'dolle dinsdag' 5 september en daarna werd, na het vertrek van de Duitsers, alles leeggeroofd. Na de oorlog in 1949/1950 werden de huizen voor normale bewoning omgebouwd, maar de dikke muren bleven. "Koel in de zomer maar koud en niet warm te stoken, in de winter", volgens een ex-bewoner.

Scholen gevorderd zomer /najaar 1942

- Zeelsterstraat 138 ( Willibrordusschool) Fliegerhorst gruppenverwaltung. (zie foto hieronder)
- De R.K Frobelschool Pastor van Ars
- Johannes Vianney school aan de Barrierweg
- St. Philomena School aan de Alard du Hamelstraat
- Voor de 3e Batt. schoolgebouwen en het Patronaat aan de Boschdijk in Woensel en gereedschappen van de Frobelschool
- De 5e neemt haar intrek in de Stanislausschool, aan de Tongelresestraat 148-150 en het naast liggende Patronaatgebouw.
- Zoeklicht stellingen onder andere op de lichttoren en Ambachtsschool aan de St. Catharinastraat 10
- School Pastoor van Ars, Alard du Hamelstraat 31
- School St. Cornelius, Barrierweg 219
- School H. Johannes Vianney, Barrierweg 200
- St. Franciscusschool aan de Kootwijkstraat 33 (1 September 1944 Flakmanschappen worden hier ondergebracht)
- Flak regiment 669 gehuisvest in de Hemelrijken en Boschdijk scholen van de St.Paulusparochie.
- Juli `42. Vordering van klooster van Paters Capucijnen aan de Bezemstraat en enkele scholen in Strijp (Deze gebouwen liggen niet al te ver van de grote flak-stellingen van Lievendaal. )
- Reigerlaan 1 Nutsschool, eind 1943 vordert de Duitse Weermacht / Wehrmach de Nutsschool, om soldaten onder te brengen. Alle leerlingen moeten over de wijk verspreid worden. 

Met dank aan Terry Lee Dukes voor diverse aanvullingen, zie ook Duits afweergeschut / FLAK in Eindhoven 

Juli `42. Vordering van klooster van Paters Capucijnen  / Kapucijnen aan de Bezemstraat

Mei 1940: Grüne Polizei vordering van huizen in het Witte Dorp.
(foto www.hetwittedorp.nl)

NSDAP / SD / NSB

In Eindhoven
Groot Duitsch bewustzijn tegen Hollandsche engheid.

Pamflet groot Duitsch bewustzijn Wo2. Dit is een propaganda pamflet voor de promotie van het fascistische gedachtegoed tijdens de tweede wereldoorlog.  Openbare vergadering. Op vrijdag 12 september 1941 te Eindhoven in zaal Snep, Markt. Aanvang 8 uur. Spreker; pg. J.H. Scharff. Kaarten verkrijgbaar Nicolaas Beetsstraat 14 (H. van den Hurk )en aan de zaal.

Jeugd van Nederland!

Jeugd van Nederland! Meldt u voor vrijwilligen landdienst in het Oosten bij het centraal bureau voor vrijwillige dienstneming in het Oosten, Den Haag, Plein 1913 no 3, bij de buitendienst van de arbeidsbemiddelingsbureaux, bij de bureaux van de N.S.D.A.P.

Nationaal-Socialistische-Beweging (NSB)

Mussert strijdt voor Nederland's plaats in het nieuwe Europa. Strijdt mee! NSB. Sluit u aan bij de Nationaal-Socialistische-Beweging.

NSDAP / SD / NSB periode 1940 - 1944

NSDAP / De Nationaalsocialistische Duitse Arbeiderspartij
Vestdijk 43, NSDAP vanaf 1940? sociëteit
Willemstraat 31 Kringleiding NSDAP Noord-Brabant, periode 1940 /1941? Woonhuis
Vestdijk 47 N.S.D.A.P. Kreisleitung Noord-Brabant
Willemstraat 65, NSDAP-kantoor in villa
Stratumsedijk 57 Deutsches Haus NSDAP, periode 1941-? Woonhuis
Dommelhoefstraat 1d Deutsches Frauenwerk periode 1941 -1943 Woonhuis
Gaailaan 5 woonhuis ingenomen door Zimmermann, de Kringleider van de NSDAP (1942 -1944?)

SD/ Sicherheitsdienst
vanaf 1941 Woonhuis Paradijslaan 35 SD/ Sicherheitsdienst
vanaf febr. 1942 Ten Hagestraat 1 (voormalige woonhuis van burgemeester Verdijk) in gebruik door Nederlandsche S.S. Standaard 5

NSB
Bedrijfspand Parallelweg 9 Onderrichtingslokaat der WA (NSB) / Nationale Jeugdstorm
tot 1942 Bedrijfspand F. J. Keunen, Automobielhandelaar Parallelweg 7 Kringhuis N.S.B. Verwoest in 6-12-1942
Villa Keizersgracht 9 NSB Gewestkwartier Nationale Jeugdstorm/ Nation. Jeugdstorm Gewest Nrd Brab
Lijmbeekstraat 281 , A. v. d. Bossche, Kringleider N.S.B
Villa Keizersgracht 6 Kringhuis N.S.B.
Roostenlaan 61 Nation. Soc. Bew. Leiding Strijdfont
Willemstraat 28 Ned. Arbeidsfront plaatselijke leider en afd. Geldzaken

Huizen en gebouwen in villapark werden gevorderd en bezet

Duitsers in het Villapark

Huize de Goore

Parklaan 54

Nutsschool

Reigerlaan 1

Diaconessenhuis 

Parklaan 81

Feldgendarmerie 

Lijsterlaan 1

Parklaan 54

De joodse familie Elias (en andere familieleden) weken in 1940 tijdig uit; het huis is in de Tweede Wereld oorlog gebruikt door Gestapo, Reichs Luftfahrt Ministerium (RLM) en staf Oberkommando Wehrmacht.
Gestapo SS-Untersturmführer Warnecke
Vanaf juni 1943 een afdeling van de Grüne Polizei, onder leiding van Major Wolk.
12 september 1944 "De groep Eddy heeft op de Parklaan de Grüne (Polizei) overvallen. Er is een vuurgevecht geweest, maar onze mensen liepen in het pikdonker elkaar voor de voeten: ik geloof dat ze een karabijn hebben buitgemaakt en.... één geweer, dat al van ons was. Maar 't is tenminste iets." Verslag P.A.N. dit verslag meldt ook: 24 sept. Archief van de landwacht uit pand: Parklaan 54 gehaald en opgeborgen. 
Meer over Parklaan 54

Reigerlaan 1

Eind 1943 vordert de Duitse Weermacht / Wehrmach de Nutsschool, om soldaten onder te brengen. Alle leerlingen moeten over de wijk verspreid worden. Hoe Floor Evers dat oplost, zie aparte pagina over gewone leven in het Villapark.
Meer over de Reigerlaan

Parklaan 81

Het oude Protestants Diaconessenhuis kwam door verhuizing voorjaar 1940 leeg te staan. De Duitser gebruikte het pand vanaf september 1940 als Ortskommandantur. Ze bleven daar tot 1943 In 1944  is de staf verhuist naar de villa “Den Elzent” aan Bilderdijklaan 23. De “Wehrmachtkommandantur” vluchtte op 18 september '44 uit Eindhoven.
In 1944 of eerder nam Hitler-Jugend Bann Noord Brabant dit pand in beslag.
Op 9 oktober 1944 is de Gemeentelijke Geneeskundige en Gezondheidsdienst weer in het pand. Meer over Parklaan 81 klik hier.

Lijsterlaan 1

Feldgendarmerie was gevestigd in pand Lijsterlaan 1 (Pand met puntdak)
Op 1 oktober 1944 is P.A.N. verzetsstrijder Ben Vlemminx is door de Feldgendarmerie standrechtelijk op 20 jarige leeftijd gefusilleerd. 

Duitse inbeslagname

Gaailaan 5

Duitse inbeslagname

Pluvierlaan 5

Duitse verkoop

Koekoeklaan 13 en 15

Duitse verkoop

Merellaan 9

Gaailaan 5 

Joseph van Vlijmen, procuratiehouder bij Philips, woonde met zijn gezin in de Gaailaan 5 in Eindhoven. Hij is ook de plaatselijk vertegenwoordiger van de Joodse Raad.
In maart 1942 moet het gezin de woning uit om plaats te maken voor Zimmermann, de Kringleider van de NSDAP. Joseph van Vlijmen en zijn zoon komen om door de ontberingen in concentratiekamp Kommando Wüstegiersdorf. Lees meer. Lees meer op: Gaailaan

Pluvierlaan 5

In 1940 woonde hier de joodse familie Matthias Elias; ze weken tijdig uit. De Duitse Ortskommandant vestigde zich hier.
In Eindhoven zijn diverse "Ortskommandanten" geweest: 
1. Dr .Meier, Hauptmann tot einde mei 1940. 
2. Leutnant Ritter van de Luftwaffe tot einde juli 1940. 
3. Leutnant Walliser tot 28 augustus 1940. 
4. Oberleutnant Sündermann tot 18 september 1940. 
5. Major Klapp tot 1 october 1943. 
6. Hauptmann Schuurmann tot september 1944.
(bron Matla  en site https://www.ihesm.com/eindhoven1934/villapark/

Koekoeklaan 13 en 15

Louis de Groot was in het bezit van de woningen Koekoeklaan 13 en 15. Zelf woonde hij in Bloemendaal. Zijn gezin is in 1940 uitgeweken. Zijn woningen werden verkocht op basis van verordening no. 154 van de Rijkscommissaris voor het bezette Nederlandsche Gebied van 11-8-1941 werd het beheer van joods onroerend goed ondergebracht bij Stichting Niederländische Grundstückverwaltung in Den Haag. 
Woning is verkocht aan P.H. Spijkers uit Nuenen.

Merellaan 9

Emanuel de Groot was in het bezit van de woning Merellaan 9. Hij woonde zelf in Groningen en verhuurde het huis. Zijn huis werd verplicht en onder de waarde verkocht aan J.J.C. v. Luyt. Emanuel de Groot is door de Duitse terreur op 19-10-1942 omgekomen in Auschwitz.
Zijn woning werd verkocht op basis van verordening no. 154 van de Rijkscommissaris voor het bezette Nederlansche Gebied van 11-8-1941 werd het beheer van joods onroerend goed ondergebracht bij Stichting Niederländische
Grundstückverwaltung in Den Haag. 
Bron joodse gemeenschap 

Parklaan 66

Parklaan 66

Parklaan 52

Parklaan 52

Pauwlaan 15

Pauwlaan 15

Fuutlaan 39

Fuutlaan 39

Parklaan 66

Familie Hoppenbrouwers-Kievits, firmant van sigarenfabriek "de Speurder" liet deze 'moderne' villa bouwen.
Adriaan Hoppenbrouwers was getrouwd met Louise Kievits. Hij is overleden in 1945 en de fabriek is na de oorlog nooit meer opgestart. Hij had 2 kinderen: Theo en Therese. Hij woonde tijdens de oorlog in Waalre. De Duitsers hadden zijn huis aan de Parklaan 66 te Eindhoven gevorderd.

Parklaan 52

Herman François van Walsem (mr. H.F. van Walsum) woonde hier tot mei 1940. Hij vertrek met de top van Philips naar Engeland. Henk van Riemsdijk (1911-2005) was de echtgenoot van Henriëtte van Riemsdijk-Philips (1906-2007) en ging hier tijdelijke wonen.
Dit pand werd gevorderd door de Duitsers voor de Staf van de Oberst Kegler en Der Reichskommissar Generalkommissar für das Sicherheitswesen Bdo Verbingsoffizier 
De familie Riemsdijk  wonen daarna tijdelijk op andere plekken in het villapark.


Pauwlaan 15

Bewoonster Mevrouw P.F. Verhagen verhuisde in 1943 naar, vermoedelijk een kamer in de Treurenburgstraat, omdat haar woning aan de Pauwlaan 15 gevorderd werd door de Duitse bezetter. Na de bevrijding in september 1944 werd de woning door de Engelse bevrijders overgenomen. J.C.M. Spoorenberg kreeg de sleutel van een van de executeurs en "kraakte" de woning voordat de Engelse erin gingen. Hij en zijn gezin ging gewoon huur betalen. Zijn zoon Jan (1939) woont er nog steeds.

Fuutlaan 39

Francisca Gelderen-van-Rosenberg, woonde Fuutlaan 39, omdat ze Joods was is gevangen gezet en 28- 5-1943 omgekomen in vernietigingskamp Sobibor.
De Duitsers bezetten en gebruiken het huis. Voor nr 39 is een struikelsteen geplaatst.
Na de oorlog was in de tweede garage (zie hand fietser) een openbare "radio" geplaatst. Daar kon iedereen naar de laatste berichten luisteren en was het een ontmoetingspunt voor de buurt, vertelt Wim van de Loo.

Klooster en scholen Kwartelstraat van de Ursulinen, zij waren door de Duitsers verdreven naar Kapel/kerk Fazantlaan. Lees meer in het Ursulinen dagboek

https://www.eindhovenfotos.nl/6/assets/images/fazantlaan15-14-855x623.jpg

Fazantlaan 13 en 15 (nr. 15 is huis naast de kerk)
Tijdelijk gebruikt door Oberst von Bülow 27e Rgt.Inf.  ( 27 th Infantry Regiment)

Parklaan 52 bezet in 1943

Opdracht van Der Reichskommissar Generalkommissar für das Sicherheitswesen Bdo Verbingsoffizier gevestigd Parklaan 52 Eindhoven.
Opdracht was om een ambtenaar van de "Bescherming tegen luchtaanvallen" of luchtbescherming op 8 aug.1943 om 14.00 uur naar gemeentehuis Eindhoven te sturen.

Deutsches Frauenwerk Mutterschule

Gevestigd in Dommelhoefstraat 1 D Eindhoven
Dit pand is waarschijnlijk gevorderd door de Duiters op F. de Haes 

Bij de Deutsches Frauenwerk Mutterschule werden vrouwen en meisjes geleerd hoe kinderen op te voeden en de huishouding te voeren naar het voorbeeld van het naziregime.

Ook in Eindhoven was een opvoedingsschool ofwel Mutterschule.

Foto Mutterschule ergens in Duitsland.

telefoongids  Eindhoven 1942
Na de bevrijding vestigen een Engels tankonderdeel zich in Dommelhoefstraat 1D Naast het huis was een braakliggend stuk, nu nummer 1a. Familie van Bercke die woonden op de Dommelhoefstraat 8 hadden een grote garage, die als veldkeuken werd gebruikt.

NSB Burgermeester

Pulles was een bekende in het Villapark: Merellaan 2

Kringblad NSB 31 mei 1941 uitgegeven op Merellaan 2, woonhuis van Dr. H.A. Pulles. Joh.C.A. Vroegindeweij was de sociale voorman (NSB vakbond) bij Philips

Dr. H.A. Pulles

Hubertus Adrianus (Hub) Pulles (Vlijmen, 15 december 1895 - Lieshout, 1 mei 1969) was NSB-burgemeester van Eindhoven tijdens de Tweede Wereldoorlog, van 1 februari 1942 tot Dolle Dinsdag 5 september 1944.
Pulles studeerde diergeneeskunde aan de Rijksuniversiteit Utrecht, studeerde in 1921 af en promoveerde in 1934 aan de Universiteit van Bern. Hij publiceerde veel in Duitse en Nederlandse vaktijdschriften. In 1921 vestigde hij zich als dierenarts in Eindhoven. In 1929 werd Pulles voor halve dagen aangesteld als plaatsvervangend directeur van het gemeentelijke slachthuis in het Eindhovense stadsdeel Tongelre.  

Dr. Pulles werd zes september 1940 lid van de Nationaal-Socialistische Beweging, waarnaar zijn sympathieën reeds lang uitgingen, maar het ambtenarenverbod maakte hem de toetreding onmogelijk. Men mag echter rustig zeggen dat dr. Pulles' steun van de N.S.B. dateert vanaf het ogenblik, dat zijn vrouw zich bij de NSB aansloot in februari 1934. Hij vervulde in 1940 aanvankelijk de functie van groepsleider, terwijl hij op 1 februari 1941 tot kringleider van kring Eindhoven werd benoemd.
In februari 1942 wordt burgemeester Verdijk afgezet en vervangen door NSB-kringleider Pulles, dierenarts en onderdirecteur van het gemeentelijk slachthuis. Pulles komt uit een gezin van 11 kinderen. Zijn vader is mandenmaker.

Een jaar later op 1 februari 1942 vond zijn benoeming plaats als burgemeester van Eindhoven. De installatie was op 21 februari dat jaar in het Van Abbemuseum.

Wim van de Loo, oud-bewoner Koekoeklaan vertelt dat: "zijn luiken van zijn huis in de bezettingsjaren in de NSB-kleuren rood en zwart waren geschilderd." 
Matla schrijft in politierapport: "In januari 1941 werden voor de vierde maal in korte tijd de ruiten bij de veearts Pulles ingegooid." Het rapport vermeldt ook: "In die tijd werd vaak met grote letters op de straten geklakt: "Weg met de N.S.B.". 

Hij trouwde op 24 januari 1922 te Schijndel met Catharina Henriette Maria (To) Swinkels. Zij kregen vier kinderen, onder wie twee zonen. Hun oudste kind, Gerrit-Jan, een van de twee zonen, werd lid van de Waffen-SS, raakte zwaargewond in maart 1945 en wordt sindsdien vermist. Hun tweede zoon Piet was eveneens lid van de Waffen-SS en sneuvelde in 1944 aan het Oostfront. Hun derde zoon "Werner" was te jong voor dienst en overleeft de oorlog. Hun dochter sterft een dag na haar geboorte in 1930.

5 september 1944 vlucht het volledige NSB college van Eindhoven. Op 10 september blijkt volgens stafverslag: "Dokter Pulles heeft drie maanden traktement uitbetaald aan alle weggelopen N.S.B-ers". Verslag schrijft  verder: Genomen maatregel hiertegen, alle eigendommen van dr. Pulles in beslag genomen. Deels wordt alles geplunderd en komen er drie gezinnen in het huis te wonen. Het huis blijft wel zijn eigendom en is waarschijnlijk na hun vrijlating verkocht.

Ook Pulles vlucht op Dolle Dinsdag, 5 september 1944, en wordt in juni 1945 bij vlak over de grens bij Maastricht gearresteerd. Hij komt terecht in kamp Vught onder slechte omstandigheden. Pulles krijgt in de ochtend en middag een klein stukje brood. Voor het avondeten staat een "soepachtige" stamppot op het menu. Pulles mag zich eens in de veertien dagen douchen. Het is geen makkelijke periode voor Pulles, maar hij komt heel goed weg. Meerdere gevangenen overleven Kamp Vught niet. Op 13 mei 1948 krijgt Pulles te horen dat hij moet vastzitten tot 1 januari 1950 en ontzegging van kiesrechten. Uiteindelijk komt hij al in december 1948 vrij.

Zijn straf is laag dit is te danken omdat hij een gematigd N.S.B. beleid heeft gevoerd.  
Zijn vrouw werd wegens propaganda voor het nationaalsocialisme veroordeeld tot opsluiting tot 1 januari 1947. Na hun vrijlating woonde het echtpaar in Lieshout, waar Hub Pulles, op 73-jarige leeftijd,  1 mei 1969 overleed. Zijn weduwe overleed op 17 augustus 2001 te Tiel in de leeftijd van 100 jaar. Vooraf vertelt zij nog haar verhaal beschreven in het boek van Frans Dekkers: B&W Rond de Tweede Wereldoorlog in Groot-Eindhoven.

Bijna was de fanatieke Ravenswaay burgemeester van Eindhoven geworden
Mevr. T. Pulles-Swinkels, vertelt in een ongepubliceerd interview aan Frans Dekker: "Mijn man heeft het burgemeestersambt in Eindhoven aanvaard omdat te voorkomen dat C. van Ravenswaay, een ex-topman [procuratiehouder] van de NV Philips, het zou worden; die had daarnaar gesolliciteerd. Wij kenden van Ravenswaay heel goed; was een vrind van ons. Hij had een conflict met de NV Philips, en wilde wraak nemen. Hij meende dat hem dat het best zou lukken als hij burgemeester van Eindhoven zou zijn. Toen zei mijn man; dat moet voorkomen worden. Want wat moet je zonder Philips; zo'n grote werkgever. Op het stadhuis waren - en dat hebben wij nooit begrepen de meeste ambtenaren nogal anti Philips; dat dan aardig in de kraam van van Ravenswaay van pas zou zijn gekomen. Het is mijn man gelukkig gelukt om dat te voorkomen; anders was de ellende niet te overzien geweest. Van Ravenswaay is nadien in maart 1942 burgemeester van Zaanstad en Utrecht geworden".
Extra: Op 31 maart 1942 werd Ravenswaay benoemd tot burgemeester van Utrecht. Hier toonde hij zich een geharnast nationaalsocialist die alle hem toegevallen bevoegdheden gebruikte om het nationaalsocialisme in te voeren in de hem toevertrouwde stad. Van Ravenswaay bestrafte onder meer politieagenten die geen rol wensten te spelen bij het ophalen van Joden. Per 1 februari 1943 werd hij door Mussert benoemd tot gemachtigde voor Sociale Zaken in diens kabinet: de 'Secretarie van Staat'. Vanaf juni 1943 was hij naast burgemeester van Utrecht tevens waarnemend burgemeester van De Bilt.
Na de Tweede Wereldoorlog werd Van Ravenswaay [1897 - 1955] veroordeeld tot een gevangenisstraf van 11 jaar. Bij zijn veroordeling speelden zijn willekeur en zijn ideologische hardheid een belangrijke rol.
Bron 1: https://nl.wikipedia.org/wiki/Cornelis_van_Ravenswaay 
Bron 2 Levensverhaal over  Ravenswaay in PDF 

J.C.A.Pieck  woonden voor de oorlog al op Kievitlaan 9. Tijdens de Duitse bezetting was hij kringleider Nationaal Front.
Ir. R. K. van der Nahmer (Bij Philips werkzaam), Roeklaan 12  werd in 1941 lid  van Sociaal-Economische Kamer van het Nationaal Front

Nationaal Front

In maart 1940 veranderde Arnold Meijer de naam van Zwart Front in Nationaal Front. Het Nationaal Front werd in december 1941 door de Duitse overheid verboden. Aanleiding was het verlangen van het Nationaal Front om tegenover de Duitsers een zelfstandige, Nederlandse fascistische beweging te blijven. Toen Duitsland Nederlandse mannen opriep voor de strijd tegen de Sovjet-Unie wilde Meijer, en daarmee het Nationaal Front, dat de soldaten Nederlands zouden blijven en hun eed op de Nederlandse vlag zouden afleggen. De Duitsers eisten echter een eed op Adolf Hitler en maakten met het verbieden van het Nationaal Front een einde aan de discussie. Meijer hield zich tijdens de oorlogsjaren politiek afzijdig en leidde een teruggetrokken bestaan. Na WOII tot vier jaar gevangenisstraf veroordeeld wegens collaboratie. https://nl.wikipedia.org/wiki/Arnold_Meijer
Het Zwart Front richtte zich politiek gezien vooral op het fascistische Italië en niet zozeer op het nationaalsocialistische Duitsland. 

Parallelweg, café Vial: Duitse militairen, behorend tot het Flakpersoneel, luchtdoelgeschut onder meer opgesteld op de Philips Lichttoren, 1940 - 1944
foto: www.rhc-eindhoven.nl

Eindhovense panden bezet door Duitsers 

Niet opgenomen verplicht verkochte huizen.
Na de bevrijding werden vaak dezelfde panden door de Engelse troepen gebruikt.
Lijst is niet volledig! Nu 35 adressen
Informatie o.a.: www.ihesm.com/eindh oven1934/

Bepaal zelf de sortering of op Periode, naam of op adres en kies aantal zichtbaar!!

Periode naam Adres Eindhoven
periode 1940-1944
gebruik Link
1940 mei -
31 juli
Hotel: "Du Commerce".StationspleinOrtskommandantur
(plaatselijk hoofdkwartier
 van de Wehrmacht)
1940 meiConstant Rebecquekazerne Oirschotsedijk 14B Wehrmachtlink
1940 meiDommelhuisJonckbloetlaan 13Duitse piloten, B.D.M Mlink
1940 mei Huize de GoorenParklaan 54Gestapo, Reichs Luftfahrt Ministerium (RLM) en
staf Oberkommando Wehrmacht.
Vanaf juni 1943 een afdeling van de Grüne Polizei
link
1942, aprilklooster Mariënhage Wehrmacht
1940?WillibrordusschoolZeelsterstraat 138Wehrmacht  
foto hieronder
1940/1941Patronaatsgebouw StrijpStrijpsestraat Wehrmachtlink
1940 1 augWoonhuisTramstraat 2Ortskommandanturlink
1940, sept.
tot 1944
voormalig DiaconessenhuisParklaan 81OrtskommandanturLink
1944voormalig DiaconessenhuisParklaan 81Hitler-Jugend Bann NBlink
1941WoonhuisParadijslaan 35 SD/ Sicherheitsdienst Boek Matla
1940?sociëteitVestdijk 43NSDAPlink
1942 februariWoonhuis burgemeester
Verdijk (1942 vastgezet)
Ten Hagestraat 1Nederlandsche S.S. Standaard 5link
1940?WoonhuisWillemstraat 31Kringleiding NSDAP
Noord Brabant 
link
1941WoonhuisStratumsedijk 57Deutsches Haus NSDAPlink
1940WoonhuisPluvierlaan 5Woning Ortskommandant 
1942Woonhuis
Zimmermann, P
Gaailaan 5 Kringleider van de NSDAP 
 1943/42?Villa Parklaan 52Der Reichskommissar Generalkommissar
für das Sicherheitswesen Bdo Verbingsoffizier 
 
WoonhuisPauwlaan 15Duitse stafleden?
tot 1942 Bedrijfspand F. J. Keunen
Automobielhandelaar
Parallelweg 7Kringhuis N.S.B.
Verwoest in 6-12-1942 
 
 BedrijfspandParallelweg 9Onderrichtingslokaat der WA (NSB)
/  Nationale Jeugdstorm 
 
 VillaKeizersgracht 9NSB Gewestkwartier
Nationale Jeugdstorm
Nation. Jeugdstorm Gewest Nrd Brab
 
 Roostenlaan 61Nation. Soc. Bew. Leiding Strijdfond 
 Willemstraat 28Ned. Arbeidsfront Plaatsel.
leider en afd. Geldzaken,
 
 Vestdijk 47N.S.D.A.P. Kreisleitung N.-Brab 
 Lijmbeekstraat 281Bossche, A. v. d. Kringl. N.S.B 
 WoonhuisDommelhoefstraat 1dDeutsches Frauenwerk 
 WoonhuisLijsterlaan 1 Feldgendarmerie  
 VillaKeizersgracht 6Kringhuis N.S.B. 

 
 villaWillemstraat 65NSDAP-kantoor

 
 Woonhuis
met grote garage
Willemstraat 97garage van de Luchtafweer.

 
 Woonhuis  Helmerslaan 9Wehrmacht  kantoor legervoertuigen

 
 VillaElzentlaan 42juli 1940 namen de moffen het huis in beslag
en het werd de woning van een legercommandant en administrateur. 

 
 Groot herenhuisRaiffeisenstraat 9Garage voor Duitse legervoertuigen

 
 Groot herenhuisWal 31Duitse legertandarts

 
Resultaat invoerveld gefilterd uit invoervelden
Willibrordusschool Eindhoven

Een soldaat van de Gruppe Verwaltung van de Luftwaffe voor het door hen in gebruik genomen schoolgebouw van de St- Willibrordusschool aan de Zeelsterweg 138.
In 1944 bij vertrek van de Duitsers is deze school in brand gestoken.
Foto https://nimh-beeldbank.defensie.nl