1940 -1944
Op vrijdag 10 mei 1940 vallen de Duitsers Nederland binnen. Om precies 3.55 uur steken Duitse troepen de grens over zonder waarschuwing of oorlogsverklaring vooraf. Zaterdag 11 mei vertrekt een deel van de Philips top en aantal particulieren zoals familie Elias richting het westen. Veenl kunnen per boot ontkomen naar Engeland, de meeste Eindhovenaren niet.
Op zondag 12 mei 1940 verschijnen al de eerste Duitse verkenningstroepen in Eindhoven. Weerstand ondervinden de bezetters niet, ondanks dat pas op 14 mei de officiële Nederlandse overgave was, na het verwoestende bombardement van de Duitsers op Rotterdam. Lees dagboek Feik Fast over de eerste oorlogsdagen.
In Eindhoven worden half mei de eerste gebouwen bezet: de Constant Rebecquekazerne voor de Wehrmacht en de "Ortskommandantur" wordt gevestigd in Hotel: "Du Commerce". In Villapark worden direct ingenomen: het verlaten pand "Huize de Gooren" en later het leegstaande, voormalige Diaconessenhuis, Parklaan 81 als Ortskommandantur. Later zijn meer panden en privé huizen ingenomen. Bewoners van Eindhoven kregen ook Duitsers ingekwartierd.
Hieronder een overzicht van gebouwen en woningen die in Eindhoven die in de oorlogsjaren zijn gevorderd, voor korte of langere tijd.
13 mei 1940 nemen Duitsers een aantal panden en hotels in.
Ortskommandantur ( I 638) Hotel du Commerce, Hauptmann Dr.A Mayer Landesschütze en Adjudant
Erbprince Rittmeister von Thurn und Taxis. Göbel quartiermeister beim Ortskommandant.(kwartiermeester bij de plaatselijke commandant.)
Oranje hotel, Stationsplein 7, kamers in gebruik voor gewonde en zieke Duitse militairen.
Roomsch Katholieke Volksbond / Katholieke leven, Wal 30. Wordt gebruikt voor het opsluiten van Nederlandse krijgsgevangenen
In het eerste oorlogsjaar worden de meeste leegstaande huizen in het Witte Dorp (Tuindorp De Burgh) door de bezetter gevorderd om er manschappen van de Grüne Polizei te huisvesten, zo'n 2 bataljons, 500 man Schütz-polizei en paarden zijn dan ingekwartierd. Veel van de nieuw gebouwde "Dudok" huizen staan dan nog leeg, omdat de huren zo'n veertig tot vijftig gulden per maand was, veel te duur voor de meeste mensen. De Schütz-polizei of Ordnungspolizei (Duits voor ordepolitie) is de gemeenschappelijke noemer voor lokale politie-eenheden die de dagelijkse politietaken uitvoeren. Door het gebruik van groene uniformen, stonden zij bij de Nederlanders ook bekend als Grüne Polizei.
Aantal gevorde woningen:
Op het Burghplein aan de Petrus Dondersstraat wordt een gaarkeuken ingericht.
In de woonhuizen: Petrus Dondersstraat 42 en St. Odulphusstraat 6 zijn o.a.de keukens.
Burghstraat 3, bezet door Pionier-Erkundigingsstab Holland
2e Wilakkersstraat 5 Eindhoven, soldaat bewaakt dit huis.
Staf Oberinspector: Schieweck ( Burghplein 9 ) (Staf hoofdinspecteur)
St. Odastraat 22, Duitsers deporteren en vermoorden het Joodse gezin: Kurt Vogel en Gertrud Vogel-Loewenstein, hun dochtertje was in het ziekenhuis en kan onderduiken. De Duitsers nemen hierna de woning zelf in gebruik.
Veel meer huizen zijn tijdelijk bezet in het Witte dorp.
De Grüne Polizei is in mei 1941 weer uit het Witte Dorp vertrokken. (Bron www.hetwittedorp.nl)
1940 mei, de Constant Rebecquekazerne, Oirschotsedijk 14B wordt geconfisqueerd door Wehrmacht. Er worden honderden Duitse militairen in deze kazerne gelegerd. De Duitsers breiden het keukengebouw uit met een nieuwe eetzaal voor manschappen, en bouwen vier legeringsgebouwen voor officieren met een officiersmess, even ten noordwesten van de kazerne.
Op enige afstand van de kazerne bevindt zich het ‘Duitse Dorp’ of de Duitse woningen, zo genoemd vanwege de huiselijke, boerderij-achtige stijl waarin ze gebouwd zijn. De legeringsgebouwen (‘M, N, O en Q’) en officiersmess (‘L’) die ze in feite zijn, worden tijdens de bezetting gebouwd door de Duitsers en moeten nadrukkelijk de suggestie wekken van kneuterige, onschuldige boerderijen om vanuit de lucht geen argwaan op te roepen bij de tegenstander.
In werkelijkheid was het een zwaar versterkt militair complex, bedoeld voor de legering van Duitse officieren. Vermomd als boerderijen en met muren van een halve meter dik en luiken van staal boden ze goede bescherming tegen bomscherven bij mogelijke luchtaanvallen en explosies. Een ander interessant en bovendien zeer gaaf gebouw dat in dezelfde context en stijl gebouwd is, is de uitbreiding van het keukengebouw, die gebruikt werd als extra eetzaal voor manschappen. Zowel de Duitse Woningen als de manschappenzaal zijn opgetrokken in zogenaamde ‘Heimatstil’. (bron www.crimsonweb.org)
1940 augustus: Woonhuis Tramstraat 2 door de Ortskommandantur in gebruik genomen.
Staf 42'ste Battalion: Major Walther (Dommelstraat ?)
1940 mei Constant Rebecquekazerne, Oirschotsedijk 14B werd geconfisqueerd door Wehrmacht.
Na een brand in 1936 verbouwd en hernoemt naar Katholieke leven. In de begin dagen van de oorlog werden hier krijgsgevangenen opgesloten
Katholiek Leven, Wal 30 Gebouw is in 1968 afgebroken.
Woonhuis door de Staf van Oberinspector: Schieweck, Burghplein 9 in beslag genomen. (Staf hoofdinspecteur) Nu een rijksmonument en gebouwd volgens de architectuur van Willem Dudok.
Postkantoor en NS-Station Eindhoven mei 1940 Duitsers marcheren langs gebouw van de Ortskommandantur
meer foto's op https://www.eindhovenfotos.nl/4/bezetting_eindhoven.html
Elzentlaan 42, Rgt Kommandantur
In juli 1940 namen de Duitsers dit huis in beslag en het werd de woning van een legercommandant en administrateur.
Staf Hauptmann Deunert in Dommelhuis, Jonckbloetlaan 13 en in Parkzicht en Dommelhuis, Stabshilferinnen en flugko mädel.
Meer over Dommelhuis
In Hotel Victoria, Mathildelaan waren 77 Duitse "Fliegeroffizieren" ingekwartierd.
Ortskommandantur ( juli 1940) Leutenant Ritter
Ortskommandantur Tramstraat 2 Eindhoven
Luftwaffe-officieren bezetten landgoed De Wielewaal.
In 1934 liet Frits Philips aan de Oirschotsedijk bij Eindhoven een luxueuze villa bouwen: landgoed De Wielewaal. Aan het begin van de bezetting werd het landhuis door de bezetter gevorderd. Tijdens de oorlogsjaren verbleven er onder meer Luftwaffe-officieren die op vliegveld Eindhoven waren gelegerd. Zo te zien kwamen zij er niets tekort.
Beeld en tekst: NIMH
Dommelstraat ?, Hauptmann Mayer ( Regt.Lds.Sch.)
Ten Hagestraat 13, Krankenrivier (ziekenboeg) en Werkzimmer
St.Trudo patronaatsgebouw, Leutnant Wilber
St. Trudo patronaat, Baukompanie en Flaktruppen (250 militairen)
Hauptmann Deunert ( Rgt.Inf.) 1000 militairen + 200 paarden ingekwartierd rond Aalsterweg,
Staf Hauptmann Deunert in Dommelhuis, Jonckbloetlaan 13
Parkzicht en Dommelhuis, Stabshilferinnen en flugko mädel.
Oberst von Bülow 27e Rgt.Inf. Fazantlaan 5 (is nu Fazantlaan 15)
Floralaan en Leenderweg troepen Rgt.347 Oberleutnant Gollnitz
Elzentlaan 42, Rgt Kommandantur
Villa Elzentlaan 42 juli 1940 namen de Duitsers het huis in beslag en het werd de woning van een legercommandant en administrateur.
Bilderdijklaan 23, villa “Den Elzent”, “Wehrmachtkommandantur” In 1944 van Parklaan 81 naar villa “Den Elzent”
Wal 8 Wehrmachtsheim, Techmann stabskompanie
Parklaan 52, Staf Oberst Kegler (zie hieronder bij Villapark)
Hotel du Commerce, Jagdgeschwader Richthoven en 54e J.G.
Hotel Victoria Mathildelaan 77 man Fliegeroffizieren.
Helmerslaan 9, in 1942 wordt het huis (eigendom van de joodse gezusters Koppens) door de Duitsers in beslag genomen en gebruikt als kantoor legervoertuigen
Zeelsterstraat 138 ( Willibrordusschool) Fliegerhorst gruppenverwaltung.
Bredalaan 134 en 136, Oberbauleitung
Huize wielewaal aan de Oirschotsedijk, en de chauffeurswoning. Luftgau K.D.O
Oirschotsedijk, Withuis, Hut Oom Tom, Het Heihuis en Gagelhof. Ingekwartierd.
(Frits Philips ging noodgedwongen op de Parklaan " de Laak" wonen, zijn vader was uitgeweken naar Engeland)
Halvemaanstraat, Flieger krankenrivier
Willemstraat 28, Registratuur der Fliegerhorst
Patronaat ( Acht) Flaktruppen
Strijpschestraat / Strijpsestraat 89 Flaktruppen
Willemstraat 97 Woonhuis met grote garage van de Luchtafweer
School van de zusters ( Acht) 260 man Flaktruppen
Schaapsdijk ( Zeelst) 365e Res.Flakregiment
Woenselsestraat 333 Verplegungsamt (in de voormalige Natcheza Sigarenfabriek, afgebroken na de oorlog)
BBA garage ( Raifeisenstraat) HKP 558 en KTD
Frankrijkstraat 101 Hauptmann Jurgen ( KTD) + 30 man.
Tramstraat 12, Oberingenieur Tüpp
Vestdijk 14 daarna Dommelstraat 6, Deutsche Dienstpoststelle
Hotel de Kroon, Boschdijk 54. Verplegungsamt 40 man, kantoor/opslag Antonius patronaat,
Harmoniestraat 1.
St. Paulus patronaat, Heeresbäckerei
Hoogstraat 340, Sigaretten depot
Kruisstraat 53 (parochiehuis Sancta Maria), Nachshubkommando (aanvulling commando)
Wehrmachtsheims :
Tongelresestraat / Tongelreschestr. 286 ( Café Clement) Soldaten übernachtungsheim . (herberg)
1941 Apollohal Vestdijk 43 Wehrmachtsheim
Waffenwerkstatt aan de Tongelresestraat ??
Wal 8, Wehrmachtsheim (voorheen Luchtbeschermingsdiens en Luchtbesch, magazijn)
Wattstraat 4, Hauptmann Betté
Boschdijk 348, Heeresbäckerei
1942 april klooster Mariënhage Wehrmacht
Woonhuis Helmerslaan 9 Wehrmacht kantoor legervoertuigen
Villa Elzentlaan 42 juli 1940 namen de Duitsers het huis in beslag en het werd de woning van een legercommandant en administrateur.
Groot herenhuis Wal 31 Duitse legertandarts
1940 Woonhuis Pluvierlaan 5 Woning Ortskommandant
Woonhuis Lijsterlaan 1 Feldgendarmerie
Oct`42. Flakstaf vestigt zich aan de Goorstraat.
Nov `42. Hauptmann Bade verhuisd naar de Tramstraat waar de Wehrmachts kommandant Hauptmann Limberg woont.
De Stabsbatterie neemt zijn intrek in de Gasthuisstraat met Hauptmann Bunschuh.
Maart 1942 verplaatst het OKH van Parklaan 97 naar Hotel Royal aan het Stationsplein. De Feldgendarmerie voorheen gevestigd op de Lijsterlaan 1 trekt daarbij in. Major Klapp wordt de kommandant aldaar en Uffz Grosse wordt quartiermeister.
Het Oberkommando des Heeres (OKH) voerde het operationele bevel over de Duitse landmacht (Heer was de Duitse landmacht binnen de Wehrmacht ). Maart 1942 verplaatst het OKH van parklaan nr 97 naar Hotel Royal aan het Stationsplein. De Feldgendarmerie voorheen gevestigd op de Lijsterlaan 1 trekt daarbij in. Major Klapp wordt de commandant aldaar en Uffz Grosse wordt kwartiermeester.
In het begin van 1944 moet de Oberst Kommandantur in de buurt van het spoor (Parklaan 81) verplaatst worden in verband met het gevaar voor bombardementen. Voor de kommandantur betekent dit verplaatsing naar de Villa den Elzent, Bilderdijklaan 23, schuin tegenover van Abbe. Vanaf dit moment werd in plaats van de benaming Ortskommandantur de term wehrmachtskommandantur gebruikt.
Door Duitsers gebouwd in de oorlog:
Constant Rebecque Kazerne: "Toen het Duitse leger de kazerne in beslag nam in de Tweede Wereldoorlog werden er vier legeringsgebouwen en een officiersmess bij gebouwd in Heimatstil, een boerderij-achtige stijl".
Een politiepost werd gevestigd, en een keuken, eetzaal en kantine waren in een apart gelegen pand aan de Welschapsedijk gevestigd
In de eerste oorlogsjaren werden in de Noord Brabantlaan 92 t/m 146, negenentwintig officierswoningen gebouwd. Ze waren bestemd voor Duitse militairen die op Welschap waren gestationeerd. De woningen waren speciaal gebouwd met dikke muren, zogenaamde bunkerwoningen. De buitenmuren waren bijna een meter dik, tegen kogelregens en bom- en/of granaatscherven.
Op 'dolle dinsdag' 5 september en daarna werd, na het vertrek van de Duitsers, alles leeggeroofd. Na de oorlog in 1949/1950 werden de huizen voor normale bewoning omgebouwd, maar de dikke muren bleven. "Koel in de zomer maar koud en niet warm te stoken, in de winter", volgens een ex-bewoner.
Scholen gevorderd zomer /najaar 1942
- Zeelsterstraat 138 ( Willibrordusschool) Fliegerhorst gruppenverwaltung. (zie foto hieronder)
- De R.K Frobelschool Pastor van Ars
- Johannes Vianney school aan de Barrierweg
- St. Philomena School aan de Alard du Hamelstraat
- Voor de 3e Batt. schoolgebouwen en het Patronaat aan de Boschdijk in Woensel en gereedschappen van de Frobelschool
- De 5e neemt haar intrek in de Stanislausschool, aan de Tongelresestraat 148-150 en het naast liggende Patronaatgebouw.
- Zoeklicht stellingen onder andere op de lichttoren en Ambachtsschool aan de St. Catharinastraat 10
- School Pastoor van Ars, Alard du Hamelstraat 31
- School St. Cornelius, Barrierweg 219
- School H. Johannes Vianney, Barrierweg 200
- St. Franciscusschool aan de Kootwijkstraat 33 (1 September 1944 Flakmanschappen worden hier ondergebracht)
- Flak regiment 669 gehuisvest in de Hemelrijken en Boschdijk scholen van de St.Paulusparochie.
- Juli `42. Vordering van klooster van Paters Capucijnen aan de Bezemstraat en enkele scholen in Strijp (Deze gebouwen liggen niet al te ver van de grote flak-stellingen van Lievendaal. )
- Reigerlaan 1 Nutsschool, eind 1943 vordert de Duitse Weermacht / Wehrmach de Nutsschool, om soldaten onder te brengen. Alle leerlingen moeten over de wijk verspreid worden.
Met dank aan Terry Lee Dukes voor diverse aanvullingen, zie ook Duits afweergeschut / FLAK in Eindhoven
Juli `42. Vordering van klooster van Paters Capucijnen / Kapucijnen aan de Bezemstraat
Mei 1940: Grüne Polizei vordering van huizen in het Witte Dorp.
(foto www.hetwittedorp.nl)
Pamflet groot Duitsch bewustzijn Wo2. Dit is een propaganda pamflet voor de promotie van het fascistische gedachtegoed tijdens de tweede wereldoorlog. Openbare vergadering. Op vrijdag 12 september 1941 te Eindhoven in zaal Snep, Markt. Aanvang 8 uur. Spreker; pg. J.H. Scharff. Kaarten verkrijgbaar Nicolaas Beetsstraat 14 (H. van den Hurk )en aan de zaal.
NSDAP / De Nationaalsocialistische Duitse Arbeiderspartij
Vestdijk 43, NSDAP vanaf 1940? sociëteit
Willemstraat 31 Kringleiding NSDAP Noord-Brabant, periode 1940 /1941? Woonhuis
Vestdijk 47 N.S.D.A.P. Kreisleitung Noord-Brabant
Willemstraat 65, NSDAP-kantoor in villa
Stratumsedijk 57 Deutsches Haus NSDAP, periode 1941-? Woonhuis
Dommelhoefstraat 1d Deutsches Frauenwerk periode 1941 -1943 Woonhuis
Gaailaan 5 woonhuis ingenomen door Zimmermann, de Kringleider van de NSDAP (1942 -1944?)
SD/ Sicherheitsdienst
vanaf 1941 Woonhuis Paradijslaan 35 SD/ Sicherheitsdienst
vanaf febr. 1942 Ten Hagestraat 1 (voormalige woonhuis van burgemeester Verdijk) in gebruik door Nederlandsche S.S. Standaard 5
NSB
Bedrijfspand Parallelweg 9 Onderrichtingslokaat der WA (NSB) / Nationale Jeugdstorm
tot 1942 Bedrijfspand F. J. Keunen, Automobielhandelaar Parallelweg 7 Kringhuis N.S.B. Verwoest in 6-12-1942
Villa Keizersgracht 9 NSB Gewestkwartier Nationale Jeugdstorm/ Nation. Jeugdstorm Gewest Nrd Brab
Lijmbeekstraat 281 , A. v. d. Bossche, Kringleider N.S.B
Villa Keizersgracht 6 Kringhuis N.S.B.
Roostenlaan 61 Nation. Soc. Bew. Leiding Strijdfont
Willemstraat 28 Ned. Arbeidsfront plaatselijke leider en afd. Geldzaken
Lijsterlaan 1
Opdracht van Der Reichskommissar Generalkommissar für das Sicherheitswesen Bdo Verbingsoffizier gevestigd Parklaan 52 Eindhoven.
Opdracht was om een ambtenaar van de "Bescherming tegen luchtaanvallen" of luchtbescherming op 8 aug.1943 om 14.00 uur naar gemeentehuis Eindhoven te sturen.
Bij de Deutsches Frauenwerk Mutterschule werden vrouwen en meisjes geleerd hoe kinderen op te voeden en de huishouding te voeren naar het voorbeeld van het naziregime.
Ook in Eindhoven was een opvoedingsschool ofwel Mutterschule.
Foto Mutterschule ergens in Duitsland.
Kringblad NSB 31 mei 1941 uitgegeven op Merellaan 2, woonhuis van Dr. H.A. Pulles. Joh.C.A. Vroegindeweij was de sociale voorman (NSB vakbond) bij Philips
Hubertus Adrianus (Hub) Pulles (Vlijmen, 15 december 1895 - Lieshout, 1 mei 1969) was NSB-burgemeester van Eindhoven tijdens de Tweede Wereldoorlog, van 1 februari 1942 tot Dolle Dinsdag 5 september 1944.
Pulles studeerde diergeneeskunde aan de Rijksuniversiteit Utrecht, studeerde in 1921 af en promoveerde in 1934 aan de Universiteit van Bern. Hij publiceerde veel in Duitse en Nederlandse vaktijdschriften. In 1921 vestigde hij zich als dierenarts in Eindhoven. In 1929 werd Pulles voor halve dagen aangesteld als plaatsvervangend directeur van het gemeentelijke slachthuis in het Eindhovense stadsdeel Tongelre.
Dr. Pulles werd zes september 1940 lid van de Nationaal-Socialistische Beweging, waarnaar zijn sympathieën reeds lang uitgingen, maar het ambtenarenverbod maakte hem de toetreding onmogelijk. Men mag echter rustig zeggen dat dr. Pulles' steun van de N.S.B. dateert vanaf het ogenblik, dat zijn vrouw zich bij de NSB aansloot in februari 1934. Hij vervulde in 1940 aanvankelijk de functie van groepsleider, terwijl hij op 1 februari 1941 tot kringleider van kring Eindhoven werd benoemd.
In februari 1942 wordt burgemeester Verdijk afgezet en vervangen door NSB-kringleider Pulles, dierenarts en onderdirecteur van het gemeentelijk slachthuis. Pulles komt uit een gezin van 11 kinderen. Zijn vader is mandenmaker.
Een jaar later op 1 februari 1942 vond zijn benoeming plaats als burgemeester van Eindhoven. De installatie was op 21 februari dat jaar in het Van Abbemuseum.
Wim van de Loo, oud-bewoner Koekoeklaan vertelt dat: "zijn luiken van zijn huis in de bezettingsjaren in de NSB-kleuren rood en zwart waren geschilderd."
Matla schrijft in politierapport: "In januari 1941 werden voor de vierde maal in korte tijd de ruiten bij de veearts Pulles ingegooid." Het rapport vermeldt ook: "In die tijd werd vaak met grote letters op de straten geklakt: "Weg met de N.S.B.".
Hij trouwde op 24 januari 1922 te Schijndel met Catharina Henriette Maria (To) Swinkels. Zij kregen vier kinderen, onder wie twee zonen. Hun oudste kind, Gerrit-Jan, een van de twee zonen, werd lid van de Waffen-SS, raakte zwaargewond in maart 1945 en wordt sindsdien vermist. Hun tweede zoon Piet was eveneens lid van de Waffen-SS en sneuvelde in 1944 aan het Oostfront. Hun derde zoon "Werner" was te jong voor dienst en overleeft de oorlog. Hun dochter sterft een dag na haar geboorte in 1930.
5 september 1944 vlucht het volledige NSB college van Eindhoven. Op 10 september blijkt volgens stafverslag: "Dokter Pulles heeft drie maanden traktement uitbetaald aan alle weggelopen N.S.B-ers". Verslag schrijft verder: Genomen maatregel hiertegen, alle eigendommen van dr. Pulles in beslag genomen. Deels wordt alles geplunderd en komen er drie gezinnen in het huis te wonen. Het huis blijft wel zijn eigendom en is waarschijnlijk na hun vrijlating verkocht.
Ook Pulles vlucht op Dolle Dinsdag, 5 september 1944, en wordt in juni 1945 bij vlak over de grens bij Maastricht gearresteerd. Hij komt terecht in kamp Vught onder slechte omstandigheden. Pulles krijgt in de ochtend en middag een klein stukje brood. Voor het avondeten staat een "soepachtige" stamppot op het menu. Pulles mag zich eens in de veertien dagen douchen. Het is geen makkelijke periode voor Pulles, maar hij komt heel goed weg. Meerdere gevangenen overleven Kamp Vught niet. Op 13 mei 1948 krijgt Pulles te horen dat hij moet vastzitten tot 1 januari 1950 en ontzegging van kiesrechten. Uiteindelijk komt hij al in december 1948 vrij.
Zijn straf is laag dit is te danken omdat hij een gematigd N.S.B. beleid heeft gevoerd.
Zijn vrouw werd wegens propaganda voor het nationaalsocialisme veroordeeld tot opsluiting tot 1 januari 1947. Na hun vrijlating woonde het echtpaar in Lieshout, waar Hub Pulles, op 73-jarige leeftijd, 1 mei 1969 overleed. Zijn weduwe overleed op 17 augustus 2001 te Tiel in de leeftijd van 100 jaar. Vooraf vertelt zij nog haar verhaal beschreven in het boek van Frans Dekkers: B&W Rond de Tweede Wereldoorlog in Groot-Eindhoven.
Bijna was de fanatieke Ravenswaay burgemeester van Eindhoven geworden
Mevr. T. Pulles-Swinkels, vertelt in een ongepubliceerd interview aan Frans Dekker: "Mijn man heeft het burgemeestersambt in Eindhoven aanvaard omdat te voorkomen dat C. van Ravenswaay, een ex-topman [procuratiehouder] van de NV Philips, het zou worden; die had daarnaar gesolliciteerd. Wij kenden van Ravenswaay heel goed; was een vrind van ons. Hij had een conflict met de NV Philips, en wilde wraak nemen. Hij meende dat hem dat het best zou lukken als hij burgemeester van Eindhoven zou zijn. Toen zei mijn man; dat moet voorkomen worden. Want wat moet je zonder Philips; zo'n grote werkgever. Op het stadhuis waren - en dat hebben wij nooit begrepen de meeste ambtenaren nogal anti Philips; dat dan aardig in de kraam van van Ravenswaay van pas zou zijn gekomen. Het is mijn man gelukkig gelukt om dat te voorkomen; anders was de ellende niet te overzien geweest. Van Ravenswaay is nadien in maart 1942 burgemeester van Zaanstad en Utrecht geworden".
Extra: Op 31 maart 1942 werd Ravenswaay benoemd tot burgemeester van Utrecht. Hier toonde hij zich een geharnast nationaalsocialist die alle hem toegevallen bevoegdheden gebruikte om het nationaalsocialisme in te voeren in de hem toevertrouwde stad. Van Ravenswaay bestrafte onder meer politieagenten die geen rol wensten te spelen bij het ophalen van Joden. Per 1 februari 1943 werd hij door Mussert benoemd tot gemachtigde voor Sociale Zaken in diens kabinet: de 'Secretarie van Staat'. Vanaf juni 1943 was hij naast burgemeester van Utrecht tevens waarnemend burgemeester van De Bilt.
Na de Tweede Wereldoorlog werd Van Ravenswaay [1897 - 1955] veroordeeld tot een gevangenisstraf van 11 jaar. Bij zijn veroordeling speelden zijn willekeur en zijn ideologische hardheid een belangrijke rol.
Bron 1: https://nl.wikipedia.org/wiki/Cornelis_van_Ravenswaay
Bron 2 Levensverhaal over Ravenswaay in PDF
J.C.A.Pieck woonden voor de oorlog al op Kievitlaan 9. Tijdens de Duitse bezetting was hij kringleider Nationaal Front.
Ir. R. K. van der Nahmer (Bij Philips werkzaam), Roeklaan 12 werd in 1941 lid van Sociaal-Economische Kamer van het Nationaal Front
In maart 1940 veranderde Arnold Meijer de naam van Zwart Front in Nationaal Front. Het Nationaal Front werd in december 1941 door de Duitse overheid verboden. Aanleiding was het verlangen van het Nationaal Front om tegenover de Duitsers een zelfstandige, Nederlandse fascistische beweging te blijven. Toen Duitsland Nederlandse mannen opriep voor de strijd tegen de Sovjet-Unie wilde Meijer, en daarmee het Nationaal Front, dat de soldaten Nederlands zouden blijven en hun eed op de Nederlandse vlag zouden afleggen. De Duitsers eisten echter een eed op Adolf Hitler en maakten met het verbieden van het Nationaal Front een einde aan de discussie. Meijer hield zich tijdens de oorlogsjaren politiek afzijdig en leidde een teruggetrokken bestaan. Na WOII tot vier jaar gevangenisstraf veroordeeld wegens collaboratie. https://nl.wikipedia.org/wiki/Arnold_Meijer
Het Zwart Front richtte zich politiek gezien vooral op het fascistische Italië en niet zozeer op het nationaalsocialistische Duitsland.
Parallelweg, café Vial: Duitse militairen, behorend tot het Flakpersoneel, luchtdoelgeschut onder meer opgesteld op de Philips Lichttoren, 1940 - 1944
foto: www.rhc-eindhoven.nl
Periode | naam |
Adres Eindhoven periode 1940-1944 | gebruik | Link |
---|---|---|---|---|
1940 mei - 31 juli | Hotel: "Du Commerce". | Stationsplein | Ortskommandantur (plaatselijk hoofdkwartier van de Wehrmacht) | |
1940 mei | Constant Rebecquekazerne | Oirschotsedijk 14B | Wehrmacht | link |
1940 mei | Dommelhuis | Jonckbloetlaan 13 | Duitse piloten, B.D.M M | link |
1940 mei | Huize de Gooren | Parklaan 54 | Gestapo, Reichs Luftfahrt Ministerium (RLM) en staf Oberkommando Wehrmacht. Vanaf juni 1943 een afdeling van de Grüne Polizei | link |
1942, april | klooster Mariënhage | Wehrmacht | ||
1940? | Willibrordusschool | Zeelsterstraat 138 | Wehrmacht | foto hieronder |
1940/1941 | Patronaatsgebouw Strijp | Strijpsestraat | Wehrmacht | link |
1940 1 aug | Woonhuis | Tramstraat 2 | Ortskommandantur | link |
1940, sept. tot 1944 | voormalig Diaconessenhuis | Parklaan 81 | Ortskommandantur | Link |
1944 | voormalig Diaconessenhuis | Parklaan 81 | Hitler-Jugend Bann NB | link |
1941 | Woonhuis | Paradijslaan 35 | SD/ Sicherheitsdienst | Boek Matla |
1940? | sociëteit | Vestdijk 43 | NSDAP | link |
1942 februari | Woonhuis burgemeester Verdijk (1942 vastgezet) | Ten Hagestraat 1 | Nederlandsche S.S. Standaard 5 | link |
1940? | Woonhuis | Willemstraat 31 | Kringleiding NSDAP Noord Brabant | link |
1941 | Woonhuis | Stratumsedijk 57 | Deutsches Haus NSDAP | link |
1940 | Woonhuis | Pluvierlaan 5 | Woning Ortskommandant | |
1942 | Woonhuis Zimmermann, P | Gaailaan 5 | Kringleider van de NSDAP | |
1943/42? | Villa | Parklaan 52 | Der Reichskommissar Generalkommissar für das Sicherheitswesen Bdo Verbingsoffizier | |
Woonhuis | Pauwlaan 15 | Duitse stafleden? | ||
tot 1942 | Bedrijfspand F. J. Keunen Automobielhandelaar | Parallelweg 7 | Kringhuis N.S.B. Verwoest in 6-12-1942 | |
Bedrijfspand | Parallelweg 9 | Onderrichtingslokaat der WA (NSB) / Nationale Jeugdstorm | ||
Villa | Keizersgracht 9 | NSB Gewestkwartier Nationale Jeugdstorm Nation. Jeugdstorm Gewest Nrd Brab | ||
Roostenlaan 61 | Nation. Soc. Bew. Leiding Strijdfond | |||
Willemstraat 28 | Ned. Arbeidsfront Plaatsel. leider en afd. Geldzaken, | |||
Vestdijk 47 | N.S.D.A.P. Kreisleitung N.-Brab | |||
Lijmbeekstraat 281 | Bossche, A. v. d. Kringl. N.S.B | |||
Woonhuis | Dommelhoefstraat 1d | Deutsches Frauenwerk | ||
Woonhuis | Lijsterlaan 1 | Feldgendarmerie | ||
Villa | Keizersgracht 6 | Kringhuis N.S.B. | ||
villa | Willemstraat 65 | NSDAP-kantoor | ||
Woonhuis met grote garage | Willemstraat 97 | garage van de Luchtafweer. | ||
Woonhuis | Helmerslaan 9 | Wehrmacht kantoor legervoertuigen | ||
Villa | Elzentlaan 42 | juli 1940 namen de moffen het huis in beslag en het werd de woning van een legercommandant en administrateur. | ||
Groot herenhuis | Raiffeisenstraat 9 | Garage voor Duitse legervoertuigen | ||
Groot herenhuis | Wal 31 | Duitse legertandarts |
Een soldaat van de Gruppe Verwaltung van de Luftwaffe voor het door hen in gebruik genomen schoolgebouw van de St- Willibrordusschool aan de Zeelsterweg 138.
In 1944 bij vertrek van de Duitsers is deze school in brand gestoken.
Foto https://nimh-beeldbank.defensie.nl