Beatrixkanaal Eindhoven
Het circa 14 km lange Eindhovens kanaal uit 1843 tussen Eindhoven en de ZuidWillemsvaart dat tussen Den Bosch en Maastricht lag, was bijna een eeuw lang de enige vaarverbinding die Eindhoven bezat.
Pas in 1940 kwam door de aanleg van het Beatrixkanaal, de zo gewenste verbinding met het Wilhelminakanaal tot stand.
Bij de aanleg van het Beatrixkanaal gaf uiteindelijk niet de scheepvaart- maar de afwateringsbelangen de doorslag. Het in cultuur brengen van gronden nam in de jaren '20 zodanig toe, dat het bestuur van het waterschap Het Stroomgebied van de Dommel genoodzaakt was een nieuw afwateringsplan te maken. De hierbij voorziene zijdelingse afleiding van het water van Dommel en Gender ten zuiden van Eindhoven moest via een afwateringskanaal zijn weg vinden naar het Wilhelminakanaal .
De noodzaak van zo'n kanaal, gevoegd bij de wens van Eindhoven om een scheepvaartkanaal te maken, leidde in 1930 tot de aanleg van het Beatrixkanaal. Evenals ten tijde van de aanleg van het Eindhovens kanaal was er ook nu sprake van een economische recessie. Dank zij een werkverschaffingsubsidie van het rijk was hervatting van de onderbroken werkzaamheden mogelijk. Pas na tien jaar was het 8,5 km lange kanaal voltooid. Van de officiële opening in mei 1940 is niets terechtgekomen omdat de oorlog uitbrak. De tweede dag van de oorlog gingen vier splinternieuwe bruggen de lucht in.
Bij de bevrijding van Eindhoven in september 1944 liepen de inmiddels herstelde bruggen weer schade op.
Het Beatrixkanaal is een zijkanaal van 8,4 km lang dat het industrieterrein 'de Hurk' in het zuiden van Eindhoven verbindt met het Wilhelminakanaal. Meer info wikipedia
Het Beatrixkanaal is niet uitgegroeid
tot een drukbevaren route. Toch is de laatste jaren een toename van de vaart merkbaar naar de haven aan het einde van het kanaal. Hier zijn op het industrieterrein De Hurk drie bedrijven gevestigd die afhankelijk zijn van transport over water. Omdat het Eindhovens kanaal in 1974 voor de scheepvaart is gesloten, houdt de gemeente Eindhoven het Beatrix- kanaal in stand.
Op dit moment kunnen er in het Beatrixkanaal schepen varen met een diepgang van maximaal 1.90 meter. Op papier zijn dat schepen van 450 tot 600 ton. Het plan om dat kanaal geschikt te maken voor schepen tot duizend ton dreigt gaat voorlopig niet door omdat de financiering van 54 miljoen niet rond is te krijgen.
De recreatieve waarde van beide kanalen mag niet ongenoemd blijven; ze liggen grotendeels in een landschappelijk fraaie omgeving. Wandelaars en fietsers kunnen hier hun hart ophalen.
Geraadpleegde literatuur
Lijnen door het Brabantse land p.105
Wieringen, J.S. van, `Het Eindhovens kanaal', in: Land + Water 12 (1968) nr. 6, 44-47 en 13 (1969) nr. 3, 26-30
Foto's Google maps
Vensedijk
De gemeente Eindhoven besluit in 2017 om bij Oirschotsedijk een faunabrug te plaatsen over het Beatrixkanaal. In 2019 is de brug gerealiseerd. Echter in juli 2021, is deze faunabrug ingestort. Deze speciaal voor kleinere dierenbrug" is nog steeds niet opnieuw herbouwd. Gesteggel over de aansprakelijkheid belemmert de oplossing volgens ED 23-9-2022. De brug zou een verbinding maken met de Oirschotse Heide en is geschikt voor kleine dieren die niet naar de overkant kunnen zwemmen, zoals salamanders, kikkers, konijnen, andere amfibieën en kleine zoogdieren.
Meer informatie en foto's op: https://www.juulrameau.com/project/faunaduct-de-golf-gemeente-eindhoven/
EINDHOVEN - Het Beatrixkanaal wordt uitgediept. Mogelijk worden op termijn ook de bruggen over het kanaal bij Batadorp in Best verhoogd.
Het Beatrixkanaal, eigendom van de gemeente Eindhoven, wordt daardoor toegankelijk voor grotere vrachtschepen. Nu is de waterloop alleen bevaarbaar voor kleinere, oude Kempenaars. Maar zelfs die kunnen niet volledig worden beladen omdat ze dan te diep komen te liggen en vastlopen. Kempenaars worden nu beladen tot zo'n 350 ton; ruim 100 tot 150 ton minder dan het feitelijke laadvermogen. Vervoer over water is daar dan ook niet echt efficiënt. Het kanaal is nu op veel plaatsen net 1.90 meter diep. |
Het Beatrixkanaal wordt volgens ir. Frank van Swol, hoofd van de afdeling Groen en Water van de gemeente Eindhoven tot zo'n 2,5 meter uitgegraven. Dat uitbaggeren gebeurt in 2011. De waterloop wordt daardoor bevaarbaar voor duizendtonners. Bedrijven als Beamix, Brameco-Zon en HKS Metals aan de Beatrixkade op industrieterrein De Hurk kunnen daardoor meer lading over water gaan vervoeren. Tot dusver wordt zo'n 200.000 ton vracht per schip aan- en afgevoerd. Dan kan volgens prognoses van de gemeente toenemen tot meer dan 600.000 ton per jaar.
Het Beatrixkanaal is gegraven in de vorige crisistijd, in de jaren dertig van de vorigre eeuw. Het laatste grootonderhoud dateert van rond veertig jaar geleden. Al met al gaat de – wat officieel heet – opwaardering tot vaarklasse III zo'n 27 miljoen euro kosten.
Het overgrote deel daarvan, zo'n 15 miljoen, wordt in nieuwe beschoeiing geïnvesteerd. De eerste damwanden zijn inmiddels geslagen.
Vanaf de Beatrixhaven op industrieterrein De Hurk tot de aansluiting op het Wilhelminakanaal in Best meet het Beatrixkanaal bijna 15 kilometer. Daarvan moet de beschoeiing aan weerszijde worden vernieuwd. Waarschijnlijk is het hele project klaar in 2013. Gerekend wordt op zo'n 10 miljoen rijkssubsidie, geld van de provincie en het Samenwerkingsverband Regio Eindhoven. De rest moet de gemeente Eindhoven terugverdienen via havengelden. Er wordt nu zo'n 30 cent per ton vracht berekend.
Plannen om het kanaal grondig te reconstrueren dreigden vorig jaar nog te verzanden omdat de financiering op problemen stuitte. Ook bedrijven die van het kanaal gebruik maakten zouden miljoenen moeten meebetalen. Die voelden daar niets voor.
Dat de kosten voor een deel worden doorberekend in het havengeld is voor de betrokken ondernemingen wel acceptabel.
Bron: ED, 21 augustus 2009
Lees ook: https://www.ed.nl/eindhoven/beatrixkanaal-kan-alleen-nog-verzanden~a4c0031f
